گره معاملاتی در معاملات سهام به طور معمول هنگامی رخ می‌دهد که سهم با صف فروش یا خرید بسیار سنگینی روبرو باشد و در طی جلسات معاملاتی حجم کمی از سهام شرکت فروش رود یا خرید شود.

در این صورت از این رو که حجم چندانی بین فروشنده و خریدار دست‌به‌دست نمی‌شود، ارزش سهام هم چندان تغییری نمی‌کند و امکان دارد قیمت سهام طی روزهای متوالی ثابت بماند. در این صورت به اصطلاح میگوییم گره معاملاتی ایجاد شده است و سهام نیز با تشخیص ناظر شامل دستورالعمل رفع گره معاملاتی می شود.

گره معاملاتی در بورس چیست؟

همان‌طور که اطلاع دارید، در بازار بورس ایران بنا بر آنکه دامنه نوسان روزانه محدودیت دارد، امکان دارد که برای نمادهای معاملاتی صف فروش یا صف خرید صورت بگیرد.

معمولا در این وضعیت سهامداران عمده یا بازارگردان ها اقدام به جمع کردن صف فروش یا عرضه صف خرید می‌کنند تا سهم نقدشوندگی مناسب و معاملات روان تری داشته باشد.

نماد شرکت‌های کوچک‌تر یا سهامی چونکه شناوری پایینی دارند، اغلب امکان دارد صف‌های فزوش یا خرید سنگینی صورت بگیرد و هیچ خریداریا فروشنده ای نخواهد اقدام به عرضه کردن صف خرید یا جمع کردن صف فروش کند.

در این صورت ممکن است فروشندگان یا خریداران عمده قیمت تابلو سهم را منصفانه ندانند و نخواهند در آن قیمت معامله خرید یا فروشی انجام دهند. در این وضعیت ارزش سهم نیز تغییر چندانی نکرده و نهایتا امکان دارد حتی زمان زیادی بگذرد ولی معامله‌ای صورت نگیرد.

نقش دامنه نوسان در ایجاد گره معاملاتی چیست؟

به طور کلی اگر سهام یک شرکت بورسی مشمول گره معاملاتی شود، خوب است که بر اساس مقررات و تبصره‌های سازمان بورس، نماد مورد نظر شامل دستور رفع گره معاملاتی شود. سهام مد نظر، در این مراحل با دو برابر دامنه نوسان مجاز در روز معاملاتی بعدی بازگشایی می شود و پس از کشف قیمت، به صورت عادی معاملات آن در بازار بورس ادامه می یابد.

مثال:

اگر معاملات یک نماد به اندازه 10 جلسه معاملات پشت سر هم در سقف قیمتی دامنه نوسان مجاز 10 روز به شکل مداوم در صف خرید صورت گیرد، این نماد شامل قوانین و مقررات دستورالعمل رفع گره معاملاتی می شود.

پس از این مرحله در روز معاملاتی بعد سهام مورد نظر با دامنه نوسان دو برابری بازگشایی می‌شود، پس از کشف قیمت، معاملات این سهام به شکل عادی ادامه می یابد.

آموزش های ویدیویی

رفع گره معاملاتی:

حداقل 5 روز متوالی معاملات سهام در بیشترین میزان دامنه نوسان مجاز در روز قرار می‌گیرد که موجب شکل‌گیری صف خرید می شود.
حداقل 5 روز متوالی معاملات سهام در کمترین میزان دامنه نوسان مجاز در روز قرار می‌گیرد که باعث شکل‌گیری صف فروش می شود.
در شرکت‌هایی که سه میلیارد سهام دارند، حداقل یک برابر حجم مبنا و سایر شرکت‌ها دوبرابر حجم مبنا در حداقل 5 جلسه معاملاتی، به دلیل عدم تقارن قیمت‌ها و تشکیل شدن صف، معامله‌ای صورت نمی‌گیرد.

مزایا رفع گره معاملاتی:

موجب افزایش نقدینگی و روان شدن معاملات سهام می‌شود و در خرید یا فروش سهام در قیمت تعیین شده محدودیتی برای سهامداران وجود ندارد، از قفل شدن سهام پیشگیری می‌کند.

نظارت ناظران بازار بر معاملات، موجب می‌شود که از دستکاری در قیمت پیشگیری ‌شود. به این ترتیب مانعی برای ضرر سهامداران خرد است.

معایب رفع گره معاملاتی:

هنگامی که سهام شما با صف فروش مواجه می شود برای رفع گره ، ما هیچ محدوده‌ای برای قیمت در نظر نداریم و طبیعتا با فشار فروشی که با آن مواجه هستیم، قیمت سهام با افت شدید مواجه خواهد بود. این مسئله موجب اعتراض و ضرر سهامدارن خرد می شود.

قوانین و دستورالعمل گره معاملاتی:

یک نماد معاملاتی به‌رغم برخورداری از صف فروش یا صف خرید در پایان جلسه معاملاتی حداقل معادل یک برابر حجم مبنا برای شرکت‌هایی با ۳ میلیارد سهام و بیشتر، 2برابر حجم مبنا برای بقیه شرکت‌ها، به دلیل نداشتن تقارن قیمت‌های درخواست فروش و خرید، حداقل به میزان پنج جلسه معاملاتی مداوم معامله نمی شود. یا متوسط معاملات روزانه آن در این بازه (به‌استثنای معاملات در بازار معاملات عمده)، پایین تر از ۵ درصد حجم مبنا باشد.

تمامی معاملات یک نماد معاملاتی در پنج جلسه معاملاتی به شکل متوالی در سقف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.
تمامی معاملات یک نماد معاملاتی در پنج جلسه معاملاتی به طور متوالی در کف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.